Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

POSTANOWIENIE

Dnia 16 lutego 2023 roku

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Arkadiusz Opala

Sędziowie :

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2023 roku w Zielonej Górze

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: Ł. K.

przy udziale: I. K.

o zmianę kontaktów nad małoletnimi dziećmi

oraz z urzędu

przy udziale: I. K., Ł. K.

o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi

na skutek zażalenia uczestniczki postępowania I. K. na postanowienie Sądu Rejonowego w Żarach z dnia 05 grudnia 2022 r. sygn. IIII Nsm 652/20.

z wniosku obu stron w przedmiocie zabezpieczenia postępowania

postanawia:

oddalić zażalenie

sędzia A. O.

Sygn. akt VI Cz 32/23

UZASADNIENIE

Zażalenie wniesione przez uczestniczkę postępowania I. K. nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu. Tym samym uznać należy, że Sąd Rejonowy poczynił w przedmiotowej sprawie prawidłowe ustalanie faktyczne i prawne, które to Sąd Odwoławczy w całości aprobuje oraz podziela.

W zażaleniu wniesionym na pkt 5. postanowienia Sądu Rejonowego w Żarach III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 5 grudnia 2022r., wydanego w sprawie o sygn. akt III Nsm 652/20, które to w wyżej wskazanym punkcie stanowi o obciążeniu stron kosztami obecności kuratora przy kontaktach – wnioskodawcę i uczestniczkę, po połowie; zarzucono:

naruszenie przepisów prawa materialnego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj.:

art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie, a tym samym zaniechanie obciążenia kosztami zaliczki strony, która swoim wnioskiem spowodowała ustanowienie kuratora w sprawie, tj. wnioskodawcy, w sytuacji gdy ww. przepis nakłada na sąd taki obowiązek,

art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie, a tym samym obciążenie kosztami postępowania uczestniczki, która nie wniosła do sądu pisma powodującego wydatki.

Ponadto wniesiono również o zmianę zaskarżonego postanowienia w punkcie 5. w ten sposób, że wniesiono o obciążenie kosztami obecności kuratora przy kontaktach wyłącznie wnioskodawcę oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu zażalenia znalazło się zaś rozwinięcie powyższej stawianych zarzutów.

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawca Ł. K. wniósł o oddalenie zażalenia w całości oraz o zasądzenie od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje

Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, iż Sąd I instancji mając na uwadze całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, doszedł do trafnej konstatacji, ażeby obciążyć kosztami obecności kuratora przy kontaktach obie strony, tj. wnioskodawcę oraz uczestniczkę postępowania po połowie.

Zgodnie z art. 520 § 1 k.p.c. każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Natomiast § 2 tego przepisu stanowi, że jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników. Wskazać należy, że zasadą postępowania nieprocesowego jest, że każde z uczestników postepowania nieprocesowego ponosi koszty postepowania we własnym zakresie, jednakże w niniejszej sprawie interesy wnioskodawcy oraz uczestniczki nie można uznać za sprzeczne. Jak wskazuje się w doktrynie, o sprzeczności interesów można mówić wówczas, gdy prowadzone postępowanie zbliżone jest do procesu w tym sensie, że uwzględnienie stanowiska jednego z uczestników powoduje pozbawienie określonych praw innych uczestników(…) Sprzeczność interesów zachodzi także w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, jeżeli wnioskodawca oczekuje uwzględnienia wniosku, a będący w opozycji uczestnik chce oddalenia takiego wniosku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2011 r., II CZ 55/11). Nie mniej jednak, zdaniem Sądu Okręgowego, nie można uznać, iż odmienna interpretacja dobra wspólnych małoletnich dzieci stron jawi się jako sprzeczny interes wnioskodawcy oraz uczestniczki postępowania. Co prawda pomiędzy stronami panuje wieloletni konflikt i jak trafnie określił postawę stron Sąd Rejonowy „(…) nie podejmują nawet prób wypracowania płaszczyzny porozumienia w sprawach wychowawczych dotyczących ich dzieci”, to jednak nie można przyjąć, iż wnioskodawca oraz uczestniczka postępowania reprezentują sprzeczne interesy. Albowiem obydwu zależy na dobru małoletnich dzieci i realizacji ich kontaktów z ojcem, choć przejawiają w tym zakresie odmienne wizje na sposób oraz miejsce wykonywanie tychże kontaktów.

Sąd odwoławczy wskazuje, iż z uwagi na fakt, że strony w równym stopniu zainteresowane były wynikiem postępowania i rozstrzygnięciem sprawy, należało uznać, iż każda ze stron poniesie koszty związane z obecnością kuratora sądowego przy kontaktach wnioskodawcy z małoletnimi dziećmi po połowie.

Uczestniczka postępowania zaskarżając postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 5 grudnia 2022r. podniosła, iż Sąd I instancji dopuścił się uchybienia w postaci niezastosowania art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, a także art. 2 ust. 2 tejże ustawy. Art. 96 ust. 2 powyższej ustawy stanowi, iż za kuratora wydatki ponosi tymczasowo strona, dla której kurator został ustanowiony, a gdyby to nie było możliwe - strona, która swym wnioskiem lub swą czynnością spowodowała ustanowienie kuratora, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 2, do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej. W oparciu o powyższe przepisy, uczestniczka wskazywała na niezasadność obciążenia stron kosztami obecności kuratora przy kontaktach po połowie.

Argumentując zasadność swojego zażalenia, uczestniczka zaznaczyła bowiem, iż w toku całego postępowania nie wnosiła o ustalenie kontaktów wnioskodawcy z małoletnimi dziećmi stron w obecności kuratora, natomiast jedyny taki wniosek został złożony przez samego wnioskodawcę pismem z dnia 11 maja 2022r. Co prawda wnioskodawca w wyżej wskazanym piśmie procesowym wniósł m.in. o ustalenie kontaktów z małoletnimi w co drugą sobotę w godzinach od 10.00 do 19.00 i w niedzielę w godzinach od 10.00 do 18.00 w miejscu jego zamieszkania z uwzględnieniem, iż dwa pierwsze spotkania odbędą się częściowo (2 godziny) w obecności kuratora, to jednak nie sposób się nie zgodzić ze stanowiskiem wyrażonym w odpowiedzi na zażalenie, gdzie słusznie zauważono, że orzeczenie Sądu Rejonowego „znacznie wykracza poza wniosek i nie stanowi realizacji postulatu wnioskodawcy, ale zostało przez Sąd I instancji ukształtowane z urzędu”. Dlatego też nie można przyjąć, iż ustanowienie kuratora przy kontaktach z małoletnimi nastąpiło jedynie w związku z inicjatywą wnioskodawcy.

Ponadto uczestniczka swoją postawą doprowadziła do tego, iż małoletni nie mieli możliwości zbudowania głębszej więzi emocjonalnej ze swoim ojcem oraz odnalezienia się w nowej sytuacji rodzinnej. Jak słusznie podkreślił Sąd I instancji „kontakt z ojcem nie może ograniczać się jedynie do przebywania w miejscu zamieszkania babci ojczystej”. Dlatego też Sąd Rejonowy zasadnie postanowił o ustanowieniu kontaktów wnioskodawcy z małoletnimi w jego miejscu zamieszkania przy udziale kuratora sądowego. Natomiast dzieląc po połowie miedzy stronami koszty z tym związane, Sąd właściwie zauważył, iż koszt ryczałtu rozłożony po połowie na obie strony będzie czynnikiem dyscyplinującym strony do ustabilizowania sytuacji panującej między nimi. Natomiast sam udział kuratora umożliwi bezpośrednią obserwację relacji jakie panują w rodzinie. Co więcej kurator z pewnością będzie mógł się przyjrzeć, czy dzieciom zagraża realne niebezpieczeństwo ze strony partnerki wnioskodawcy, jak twierdzi uczestniczka postępowania. Tym samym uczestniczka niewątpliwie sama przyczyniła się do ustanowienia przez Sąd Rejonowy kuratora przy kontaktach.

Co więcej, jak słusznie stwierdził Sąd Rejonowy, to właśnie z opinii biegłych z (...) w Z. wynikało, iż ugoda zawarta pomiędzy stronami w listopadzie 2019r. powinna zostać rozszerzona o możliwość wykonywania kontaktów z małoletnimi w miejscu zamieszkania wnioskodawcy, przy udziale jego partnerki i co najistotniejsze- początkowo z udziałem kuratora sądowego. Zdaniem specjalistów rodzice powinni podjąć ze sobą współpracę i wyciszyć panujący pomiędzy nimi konflikt. Co prawda w zażaleniu uczestniczka postępowania argumentowała, iż niewłaściwym jest opieranie stanu faktycznego na podstawie opinii (...) wobec faktu, iż zakwestionowała treść tejże opinii, składając do niej zastrzeżenia, to jednak Sąd odwoławczy nie podziela wyżej wyrażonego stanowiska i wskazuje, iż sam fakt złożenia zastrzeżeń do opinii nie przesądza o tym, iż jest ona niezasadna i nie może stanowić podstawy do ustanowienia kuratora podczas wykonywania kontaktów wnioskodawcy z dziećmi.

Sąd odwoławczy pragnie również zaznaczyć, iż uczestniczka postępowania nie skarży samej formy kontaktów, tj. z udziałem kuratora, lecz nie podziela kwestii związanej z kosztami w tym zakresie, co pozwala domniemywać, że uczestniczka w pełni aprobuje samą potrzebę obecności kuratora przy wykonywaniu kontaktów z małoletnimi i tym samym przychyla się do zasadności jego ustanowienia.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności oraz na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 1 – 3 k.p.c. orzeczono jak w części rozstrzygającej postanowienia. Ponadto Sąd Okręgowy postanowił pozostawić rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego Sądowi w orzeczeniu kończącym sprawę w I instancji.

sędzia A. O.