Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Bogusław Łój

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Dejewska vel Dej

po rozpoznaniu w dniu 02 lipca 2020 r. w Zielonej Górze

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. w Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 03.12.2018 r. znak (...) dot. M. S. (1)

z dnia 03.12.2018 r. znak (...) dot. S. Z.

przy udziale zainteresowanych: M. S. (1), S. Z., (...) Sp. z o.o.
w Z.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

I.  oddala odwołania;

II.  zasądza od odwołującego (...) Sp. z o.o. w Z. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Zielonej Grze kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Bogusław Łój

Sygn. akt IV U 340/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 03.12.2018 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że M. S. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu świadczenia pracy na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. w okresie od 28.11.2014 r. do 24.06.2016 r., a przychód uzyskany z tego tytułu stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, która wynosi kwoty wskazane szczegółowo w sentencji decyzji.

Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy wskazał art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3 w zw. z art. 38 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, że (...) sp. z o.o. zawarła umowę zlecenia z osobą, która faktycznie świadczyła pracę w spółce (...), wyłącznie w celu zgłoszenia tej osoby do ubezpieczeń z niską podstawą wymiaru składek. W przeciwnym razie ubezpieczony, jako udziałowiec, nie miałby nawet tytułu do ubezpieczeń i tym samym – prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.

W ocenie organu rentowego, całokształt zgromadzonego materiału dowodowego jednoznacznie wskazuje, że płatnikiem składek dla M. S. (1) nie jest spółka (...), tylko spółka (...).

Charakter świadczonej przez ww. osobę pracy na rzecz spółki (...) odpowiada umowie o pracę.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył płatnik składek, zarzucając naruszenie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3 w zw. z art. 38 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wobec dowolnego wskazania tych przepisów jako podstawy zaskarżonej decyzji.

Ponadto płatnik zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń organu rentowego z treścią zebranego materiału dowodowego w sprawie wobec dowolnego przyjęcia, że M. S. (1) był pracownikiem płatnika.

Płatnik wniósł o zwrócenie organowi rentowemu sprawy celem rozpoznania jej przy uwzględnieniu wszystkich dowodów, ewentualnie o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz płatnika kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu znalazło się rozwinięcie powyższych zarzutów.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującej się na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Decyzją z 03.12.2018 r., nr (...), pozwany organ rentowy stwierdził, że S. Z. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu świadczenia pracy na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. w okresie od 22.01.2014 r. do 31.12.2016 r., a przychód uzyskany z tego tytułu stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, która wynosi kwoty wskazane szczegółowo w sentencji decyzji.

Pozwany wskazał taką samą podstawę prawną i analogiczne motywy decyzji, jak w przypadku decyzji dotyczącej M. S. (1).

W odwołaniu od powyższej decyzji płatnik składek sformułował analogiczne zarzuty, wnioski i uzasadnienie, jak w przypadku odwołania od decyzji dotyczącej M. S. (1).

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującej się na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Spółka (...) przystąpiła do udziału w sprawie, popierając stanowisko procesowe płatnika.

Na podstawie art. 219 k.p.c. sąd połączył sprawy z obu odwołań w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Zainteresowani nie zajęli merytorycznego stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Płatnik składek – (...) sp. z o.o. z siedzibą w Z., zarejestrowana od 15.02.2011 r., wykonuje działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest zakładanie stolarki budowlanej.

Wspólnikami spółki i zarazem członkami dwuosobowego zarządu są M. S. (2) (prezes) i D. C. (wiceprezes), posiadający po 50/100 udziałów.

Okoliczności ustalone na podstawie wpisu w KRS.

(...) sp. z o.o. z siedzibą w Z., zarejestrowana od 24.01.2011 r., wykonuje działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi.

Jeden ze wspólników spółki, P. Ł., posiada 81 udziałów. Prezesem jednoosobowego zarządu jest J. J..

Okoliczności ustalone na podstawie wpisu w KRS.

W spornych okresach, tj. od 22.01.2014 r. do 31.12.2016 r., spółka (...) nie była wpisana do rejestru podmiotów prowadzących agencję zatrudnienia.

Okoliczności niesporne, ustalone na podstawie akt organu rentowego.

Płatnik, działający jako zleceniodawca, zawarł ze spółką (...), działającą jako zleceniobiorca, umowę zlecenia z 04.11.2013 r., na czas nieokreślony, której przedmiotem była obsługa płatnika, w szczególności w zakresie:

1) czynności związanych z montażem i produkcją okien, drzwi oraz akcesoriów do okien i drzwi;

2) czynności związanych z serwisem;

3) czynności związanych z procesem sprzedaży;

4) czynności administracyjnych;

5) czynności związanych z nadzorem oraz czynności związanych z obsługą magazynu;

6) czynności związanych z kierowaniem pojazdami.

Za wykonane prace, po ich przyjęciu przez zleceniodawcę, zleceniobiorcy zostanie wypłacone wynagrodzenie:

a) ryczałtowe 180 zł miesięcznie pomnożone przez liczbę osób, którym zleceniodawca powierza prace wymienione powyżej;

b) w stawce godzinowej określonej w załączniku nr 1 do umowy za każdą z osób, którym zleceniobiorca powierza prace wymienione powyżej.

Postanowiono, że zleceniobiorca powierza powyższe prace do osobistego wykonania osobom określonym w załączniku nr 1.

Wynagrodzenie dla zleceniobiorcy określane będzie jako suma wynagrodzenia ryczałtowego i wynagrodzenia za sumę godzin wykonanych w ramach powierzonych prac, określonych powyżej.

W załączniku nr 1 wymieniono m.in. M. S. (1) ze stawką godzinową netto 12,00 zł.

Dowód: umowa zlecenia wraz z załącznikiem, str. 257-259 akt organu

rentowego.

Spółka (...) wystawiała płatnikowi faktury za „świadczenia związane z montażem i produkcją okien i drzwi”. Płatnik wypłacał umówione wynagrodzenie bezpośrednio spółce (...).

Dowód: faktury i dokumentacja księgowa, str. 263-293 akt organu

rentowego.

Prace określone w umowie zlecenia, zawartej pomiędzy spółkami, były wykonywane m.in. przez M. S. (1) i S. Z..

Spółka (...), wypłacając im wynagrodzenie, wskazywała, że jest to inny przychód, niż wynikający ze stosunku pracy.

Okoliczności niesporne, ustalone na podstawie akt organu rentowego.

Spółka (...), działająca jako zleceniodawca, zawarła z M. S. (1), działającym jako zleceniobiorca, umowę zlecenia z 28.11.2014 r., której przedmiotem było dostarczenie w cyklach tygodniowych oraz najdalej do 5 dnia następnego miesiąca do biura księgowego spółki wszystkich dokumentów źródłowych dotyczących wydzielonej w ramach struktur spółki części przedsiębiorstwa, funkcjonującego pod nazwą M. S. (1), tj. faktur przychodowych, kosztowych, innych dokumentów potwierdzających poniesione wydatki, wyciągów bankowych z będącego w dyspozycji zleceniobiorcy subkonta i innych dokumentów związanych z płatnościami.

Za wykonane prace, po ich przyjęciu przez zleceniodawcę, zleceniobiorcy zostanie wypłacone wynagrodzenie w kwocie 30 zł na podstawie faktury lub rachunku.

Zleceniobiorca może powierzyć wykonanie ww. prac innym osobom, po uzyskaniu pisemnej zgody zleceniodawcy.

Dowód: umowa zlecenia, str. 127 akt organu rentowego.

M. S. (1), jako sprzedający, i J. J., jako kupujący, podpisali umowę sprzedaży udziału z 07.02.2017 r., w której podano, że M. S. (1) sprzedał kupującemu 1 udział o wartości nominalnej 50 zł za cenę 50 zł.

Dowód: umowa sprzedaży udziału, str. 129-130 akt organu rentowego.

M. S. (1) nie ma świadomości kupienia od spółki (...) jakichkolwiek udziałów. Nie proponowano mu tego, nigdy nie wyraził na to zgody. Nie został o tym poinformowany, gdy podsuwano mu dokumentację do podpisania.

Dowód: zeznania zainteresowanego M. S. (1), k. 46v-47v akt

sąd.

S. Z. również nie pamięta, by kupował jakiekolwiek udziały. Nie proponowano mu tego, nie informowano go o tym, nie miał takiego zamiaru.

Dowód: zeznania zainteresowanego S. Z., k. 47v-48v akt

sąd.

M. S. (1) był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 11.09.2014 r. do 30.09.2014 r. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek na podstawie umowy zlecenia.

Z tytułu zawartej z (...) sp. z o.o. umowy zlecenia, M. S. (1) został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w spornym okresie od 28.11.2014 r. o 24.06.2016 r. oraz naliczone zostały składki na powyższe ubezpieczenia od kwoty przychodu w wysokości 30,00 zł brutto miesięcznie.

Okoliczności niesporne, ustalone na podstawie akt organu rentowego.

Z tytułu zawartej z (...) sp. z o.o. umowy zlecenia, S. Z. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w spornym okresie od 22.01.2014 r. do 31.12.2016 r. oraz naliczone zostały składki na powyższe ubezpieczenia od kwoty przychodu w wysokości 30,00 zł brutto miesięcznie.

Okoliczności niesporne, ustalone na podstawie akt organu rentowego.

Płatnik nie zgłosił M. S. (1) ani S. Z. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz do ubezpieczenia zdrowotnego jako pracowników w okresach wskazanych w zaskarżonych decyzjach.

Okoliczności niesporne, ustalone na podstawie akt organu rentowego.

Początkowo w 2014 r. M. S. (1) był zatrudniony u płatnika jako monter stolarki okiennej, następnie serwisant.

Przedstawiciele płatnika zaproponowali zainteresowanemu przejście do spółka (...) i powiedzieli, że zainteresowany dalej będzie wykonywał pracę na rzecz płatnika, na takich samych zasadach, i że nie zmieni się ani rodzaj pracy, ani wynagrodzenie.

W spornym okresie od 28.11.2014 r. o 24.06.2016 r. M. S. (1) wykonywał pracę na rzecz płatnika. W okresie, w którym formalnie był zatrudniany przez spółkę (...), w warunkach jego zatrudnienia nie zmieniło się nic w stosunku do okresu zatrudnienia u płatnika. Miał tych samych przełożonych – D. C. i M. S. (2), którzy wyznaczali pracę, rozliczali pracę, decydowali o urlopach i wolnych. Miał to samo stanowisko pracy, płatność w tej samej wysokości, stosował niezmienne ubrania robocze. Narzędzia pracy i samochód należały do płatnika.

Dzień pracy w spornym okresie zainteresowany rozpoczynał przychodząc do biura płatnika, gdzie otrzymywał zlecenia serwisowe. Cały czas kontaktował się z płatnikiem. Jedyny kontakt ze spółką (...) polegał na podpisaniu umowy. Spółka (...) nie ingerowała w pracę zainteresowanego.

Otrzymywał za pracę wynagrodzenie od spółki (...), ta zaś otrzymywała je od płatnika.

Dowód: zeznania zainteresowanego M. S. (1), k. 46v-47v akt

sąd.

Początkowo od 2013 r. S. Z. był zatrudniony u płatnika jako monter okien.

Podczas jednego z dni pracy przedstawiciele spółki (...) zainicjowali spotkanie z zainteresowanym, pojechali z nim do biura, zainteresowany podpisał podane mu dokumenty. Zainteresowany był poinformowany, że jest to taka sama umowa, jaką ma u płatnika.

W spornym okresie od 22.01.2014 r. do 31.12.2016 r. S. Z. wykonywał pracę w dalszym ciągu na dotychczasowych zasadach. Przełożonymi zainteresowanego były te same osoby – przedstawiciele płatnika, używał tego samego sprzętu i samochodu, należących do płatnika. Nie wykonywał zleceń spółki (...), tylko zlecenia spółki (...), przez cały czas jako monter. Otrzymywał takie same kwoty wynagrodzenia. Kwoty te przekazywała mu spółka (...), która otrzymywała je od płatnika.

Spółka (...) w żaden sposób nie ingerowała w pracę zainteresowanego, nikogo ze spółki nie było przy pracy, wszystkie decyzje w sprawie urlopów podejmował płatnik.

Dowód: zeznania zainteresowanego S. Z., k. 47v-48v akt

sąd.

Sąd rozważył, co następuje.

Odwołania okazały się niezasadne.

Przedmiotem sporu było ustalenie, czy zainteresowani M. S. (1) i S. Z. w spornych okresach wskazanych w zaskarżonych decyzjach podlegali ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy zatrudnieni u odwołującego się płatnika składek. Płatnik nie zakwestionował sposobu obliczania ani wysokości podstawy wymiaru składek, wskazanej za poszczególne okresy w zaskarżonej decyzji przy przyjęciu, że zainteresowani wykonywali umowę o pracę. Istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia, jaki w ogóle charakter miał stosunek prawny łączący zainteresowanych i płatnika w spornych okresach, a zatem czy był to stosunek prawny powodujący obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym na podstawie poniższych przepisów.

Przepisy art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.) stanowi o obowiązku objęcia ubezpieczeniem społecznym osób fizycznych będących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej pracownikami – czyli osobami pozostającymi w stosunku pracy. Zgodnie z powołanymi przepisami, jeżeli w treści stosunku prawnego łączącego strony (ocenianego nie tylko przez treść umowy, ale przede wszystkim przez sposób jego wykonywania), przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, określone w art. 22 § 1 k.p., ex lege prowadzi to do objęcia ubezpieczeniem społecznym.

Zgodnie z art. 2 k.p., pracownikiem jest osoba, zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Między pracownikiem a pracodawcą zawiązywana jest więź prawna, która jest warunkiem koniecznym a zarazem wystarczającym dla przyznania danej osobie statusu pracownika. Więzią tą jest pozostawanie w stosunku pracy. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem za wynagrodzeniem (art. 22 k.p.). Stosunek pracy uzewnętrznia wolę umawiających się stron, z których jedna deklaruje wolę świadczenia pracy, natomiast druga stworzenie stanowiska pracy i zapewnienie świadczenia pracy za wynagrodzeniem.

Samo zawarcie umowy o pracę nie stanowi przesłanki nawiązania pracowniczego stosunku ubezpieczenia społecznego, a taką przesłanką jest zatrudnienie rozumiane jako wykonywanie pracy w stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 06.09.2000 r., OSNP 2002/5/124).

Jak stanowi art. 4 pkt 2 lit. a, płatnikiem składek jest pracodawca w stosunku do pracowników.

Treścią stosunku pracy jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudniania pracownika przy umówionej pracy i wypłacania mu wynagrodzenia za pracę. Zatem o tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne tylko zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, czy wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. W przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarcza pracodawcy determinuje zatrudnienie (wyrok SA w Szczecinie z 07.11.2019 r., sygn. akt III AUa 169/2019).

Stosunek pracy charakteryzuje się szczególnymi cechami, odróżniającymi go od innych zobowiązaniowych stosunków prawnych, np. umowy o dzieło czy umowy zlecenia. Są nimi: konieczność osobistego wykonywania pracy, podporządkowanie pracodawcy, wykonywanie pracy na jego rzecz i ryzyko oraz odpłatność za wykonaną pracę. Zasada osobistego wykonywania pracy oznacza, że pracownik winien pracę wykonywać osobiście i nie może tego obowiązku spełniać za pośrednictwem innej osoby. Istotą stosunku pracy jest również to, aby praca odbywała się pod kierownictwem pracodawcy i by pracownik stosował się do jego poleceń związanych z organizacją i przebiegiem pracy. Świadcząc pracę pracownik jest podporządkowany pracodawcy co do czasu, miejsca i sposobu jej wykonywania. Stosunek pracy jest stosunkiem zobowiązaniowym uzewnętrzniającym wolę umawiających się stron, po stronie pracownika musi zatem istnieć chęć świadczenia pracy oraz obiektywna możliwość jej świadczenia (także z przyczyn zdrowotnych), a po stronie pracodawcy potrzeba zatrudnienia i korzystania z tej pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być więc rzeczywista realizacja treści stosunku pracy w znaczeniu ustawowym i w granicach zakreślonych zawartą umową.

Bezsporne okoliczności sprawy dotyczące działalności spółek (...) oraz treść umowy zlecenia zawartej przez te spółki 04.11.2013 r. wynikały z wpisów w KRS lub dokumentacji w aktach organu rentowego.

Bezspornie też zainteresowani podpisywali umowy zlecenia ze spółką (...). Rolą sądu było określenie rzeczywistego charakteru pracy wykonywanej na podstawie tych umów.

Ponadto próbowano dowodzić, że poszczególne osoby otrzymują przychód inny, niż wynikający ze stosunku pracy, powołując się na fakt przekazania tym osobom udziałów przez spółkę (...).

Sąd jednak stwierdza, że nawet jeśli doszłoby do formalnego przekazania udziałów, to i tak to przekazanie nie miałoby realnego charakteru, a służyłoby wyłącznie celowi uzyskania przez spółkę korzyści z tytułu obniżenia należnych składek.

Zainteresowani nie czytali podsuwanych im dokumentów, nie byli informowani o rzeczywistym sensie zabiegów prawnych dokonywanych przez spółki, które szukały sposobów na minimalizację kosztów zatrudnienia.

Umowa sprzedaży udziału z 07.02.2017 r., podpisana przez M. S. (1), miała jedynie uwiarygodnić fakt wcześniejszego zakupu tego udziału.

M. S. (1) wyraźnie zaprzeczył okoliczności zakupienia udziału. Zeznał: „Z tego co wiem nie kupowałem żadnych udziałów w spółce (...)”; „Na pewno nie byłem o tym poinformowany, że kupuję jakiś udział w spółce (...)”, „Nie kojarzę w ogóle takiej sytuacji, żeby mi ktokolwiek proponował kupno udziałów w spółce (...) i żebym ja się na to zgodził” (k. 47 akt sąd.).

Podobnie w przypadku S. Z., który zeznał, że nie pamięta, czy podpisywał jakąś umowę o nabyciu udziałów, ale nie godził się na żadne nabycie: „Nie kupiłem żadnych udziałów w (...) bo nic nie płaciłem ani takiego zamiaru nie miałem” (k. 47v-48 akt sąd.).

Przedstawiciele spółek (...) nie stawili się w sądzie na wezwanie w celu przesłuchania, nie przedłożyli żadnych materialnych dowodów, by wykazać, że przekazanie udziałów, jeżeli do niego doszło, miało służyć czemu innemu, niż pozornemu włączeniu zainteresowanych do grona udziałowców wyłącznie dla celów składkowych.

Warunki wykonywania pracy ustalono na podstawie zeznań zainteresowanych, które były spójne i logiczne, nie zostały ponadto zakwestionowane przez żadną ze stron. Ani odwołująca się, ani zainteresowana spółka (...) nie stawiły się na rozprawie (poprzez swoich przedstawicieli), na którą były wezwane, w celu przesłuchania w charakterze stron, w związku z czym sąd pominął dowód z ich przesłuchania (k. 97v akt sąd.).

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, zwłaszcza z zeznań zainteresowanych, wynika, że zainteresowani w spornych okresach wykonywali pracę osobiście, na rzecz płatnika, pod jego nadzorem, w miejscu i czasie określanym przez odwołującą się spółkę.

M. S. (1) był początkowo zatrudniony u płatnika jako monter stolarki, następnie serwisant. Po fikcyjnym „przejściu” do spółki (...), w warunkach tego zatrudnienia nie zmieniło się nic. Tak zresztą zapewniano zainteresowanego. W spornym okresie praca zainteresowanego była wykonywana na rzecz płatnika, na warunkach podporządkowania przełożonym – reprezentantom płatnika, którzy wyznaczali i rozliczali pracę, decydowali o urlopach i wolnych. Dzień pracy zainteresowanego rozpoczynał się w biurze płatnika. Tam zainteresowany otrzymywał polecenia serwisowe.

Zainteresowany wykorzystywał odzież roboczą, narzędzia i samochód odwołującej się spółki. Kontaktował się wyłącznie z płatnikiem, ze spółką (...) kontakt miał tylko przy podpisywaniu umowy. Spółka (...) w żaden sposób w tę pracę nie ingerowała.

Podobnie rzecz miała się w przypadku S. Z., który też był zapewniany, że podpisuje taką samą umowę, jaką miał u płatnika, i u którego zasady pracy nie zmieniły się w spornym okresie. Zainteresowany podlegał służbowo przedstawicielom płatnika, pracował z wykorzystaniem sprzętu i samochodu należących do płatnika, wykonywał bieżące polecenia (zlecenia) płatnika, płatnik podejmował decyzje w sprawie urlopów. Spółka (...) nie ingerowała w tę pracę.

Istotą pracy podporządkowanej jest możliwość codziennego konkretyzowania pracownikowi jego obowiązków, a w szczególności określania czynności mieszczących się w zakresie uzgodnionego rodzaju pracy i sposobu ich wykonywania. Charakterystyczna dla stosunku pracy dyspozycyjność pracownika wyraża się właśnie w zobowiązaniu do podejmowania zadań według wskazań pracodawcy, a obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych został wyeksponowany w art. 100 § 1 k.p. (wyrok SA w Katowicach z 03.10.2019 r., sygn. akt III AUa 88/2019).

O istnieniu stosunku pracy w przypadku zainteresowanych świadczy podporządkowanie pracownicze (wydawanie poleceń, przydzielanie pracy), bieżący nadzór nad pracą, stałość stosunku, podczas którego zainteresowani otrzymywali bieżące polecenia, a także spełnienie takich warunków, jak udzielanie urlopów – co jest charakterystyczne dla stosunku pracy. Z żadnych okoliczności sprawy nie wynika, by zainteresowani korzystali lub mogli korzystać z zastępstwa; nawet jeśli taki zapis znajdował się z umowach zlecenia, był on z pewnością z góry uznany przez strony za nieistotny dla praktycznej realizacji stosunków.

Nie budzi też wątpliwości sądu, że pracodawcą w rzeczywistości była odwołująca się spółka, zatem to ona powinna być określona jako płatnik składek w stosunku do zainteresowanych. Zainteresowana spółka (...) nie była pracodawcą, nie była też zleceniodawcą zainteresowanych M. S. (1) i S. Z..

Przedmiotem umowy zlecenia z 04.11.2013 r. była obsługa płatnika w zakresie działalności gospodarczej wykonywanej przez płatnika. Na podstawie tej umowy – co wynika z jej treści i dokumentacji rozliczeniowej – to spółka (...) ponosiła koszty pracy osób fikcyjnie „przekazanych” spółce (...). Ta ostatnia wyłącznie wypłacała je pracownikom. Zatem w rzeczywistości stworzono jedynie swojego rodzaju pośrednika – w postaci spółki (...) – do przekazywania wynagrodzenia, a w praktyce ciężary ekonomiczne zatrudnienia ponosiła odwołująca się. To płatnik korzystał z pracy przy wykonywaniu swojej działalności i to płatnik ponosił ciężary związane z wynagrodzeniem, na własne ryzyko gospodarcze.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołania należało oddalić, o czym sąd orzekł w punkcie I wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego (pkt II) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265).