Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Dorota Kordiak

Protokolant: st. sekr. sąd. Marlena Kasprzak

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2019 r. w Zielonej Górze

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż. zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej

przeciwko K. D. (1), K. D. (2), M. D. i B. D.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1. uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda Skarbu Państwa reprezentowanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż.:

- umowę darowizny zabudowanej nieruchomości położonej w Ż. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Żarach V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zawartą dnia 20 stycznia 2014 r. w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) przed notariuszem M. M., połączoną z ustanowieniem bezpłatnej i dożywotniej służebności osobistej mieszkania w zakresie w jakim:

a) B. D. i M. D. darowali córce K. D. (1) oraz synowi K. D. (2) przysługujące im na prawach wspólności ustawowej prawo własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ż. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Żarach V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), w udziałach wynoszących po 1/2,

b) K. D. (1) i K. D. (2) ustanowili na życzenie i rzecz rodziców B. D. i M. D. służebność osobistą mieszkania, polegającą na bezpłatnym i dożywotnim korzystaniu przez nich z całego budynku mieszkalnego nieruchomości położonej w Ż. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Żarach V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) ,

- umowę darowizny nieruchomości położonej w N., działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Oławie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zawartą dnia 20 stycznia 2014 r. w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) przed notariuszem M. M., na podstawie której B. D. i M. D. darowali córce K. D. (1) oraz synowi K. D. (2) przysługujące im na prawach wspólności ustawowej prawo własności ww. niezabudowanej nieruchomości, w udziałach wynoszących po 1/2,

z zastrzeżeniem, że uznanie ww. czynności prawnych za bezskuteczne wobec powoda następuje w celu umożliwienia zaspokojenia przysługujących powodowi wierzytelności pieniężnych w stosunku do B. D. z tytułu zaległości podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2014 oraz (...), podatku od towarów i usług za 11-12/2014 roku, 03/2015 roku, 12/2015 roku, 05/2016 roku, 07-09/2016 roku, podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT -4) za 12/2015 roku, których łączna wysokość wraz z odsetkami, kosztami egzekucyjnymi i kosztami upomnień na dzień 29 listopada 2018 r. wynosi 279.423,20 zł,

2. nakazuje ściągnąć od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Zielonej Górze kwoty po 3.493 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych,

4. zasądza od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwoty po 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 12/19

UZASADNIENIE

Powód: Skarb P. przez Naczelnika US w Ż. , wystąpił przeciwko pozwanym: K. D. (1), K. D. (2), M. D., B. D. z powództwem, w którym domagał się uznania za bezskuteczne wobec powoda 2 umów darowizn nieruchomości z dnia 20.01.2014 r., dokonanych przez małżonków D. na rzecz swoich dzieci ,z zastrzeżeniem, że uznanie ww. czynności prawnych za bezskuteczne wobec powoda następuje w celu umożliwienia zaspokojenia przysługujących powodowi wierzytelności pieniężnych w stosunku do B. D. (dłużnika podatkowego), których łączna kwota wynosi 279.423,20 zł a także zasądzenie od każdego z pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu P.- Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że ww. czynności prowadzą do jego pokrzywdzenia, ponieważ na skutek bezpłatnego wyzbycia się przez dłużnika B. D. jedynych wartościowych składników majątkowych, wierzyciel traci możliwość zaspokojenia (art. 527 k.c. w zw. z art. 530 k.c.). W ocenie powoda, dłużnik jest aktualnie niewypłacalny, a wyzbywając się swojego majątku działał z pełną świadomością oraz w zamiarze utrudnienia egzekucji długu (szczegóły uzasadnienia, k. 5-13).

W odpowiedzi na pozew (k. 205-215) pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości, ew. odrzucenie pozwu ze względu na brak drogi sądowej oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego po 16.200 zł na rzecz każdego z pozwanych, także zwrotu po 17 zł od każdej opłaty od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwani podważyli związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy darowiznami rodziców na rzecz dzieci, a chęcią upłynnienia przez B. D. własnego majątku w obawie przed egzekucją. W dacie darowizny B. D. w ogóle nie był bowiem dłużnikiem powoda, a ponadto dokonał rozporządzenia mieniem ze względów rodzinnych i w celu uporządkowania spraw majątkowych na wypadek śmierci, przez co nie mógł działać z zamiarem pokrzywdzenia. Nie można było też założyć, że dłużnik stanie się niewypłacalny, ponieważ na koniec 2013 r. odnotował zysk, zatem prognozy finansowe były dla niego pozytywne, również do przekształcenia działalności jednoosobowej w Spółkę doszło przy sprzyjających dla niego okolicznościach finansowych (szczegóły uzasadnienia k. 207-214).

Pozwani wskazali również, że pojęcie przyszłych wierzytelności w rozumieniu 530 k.c. nie odnosi się do odsetek od przyszłych wierzytelności.

Postanowieniem z dnia 13.03.2019 r. (k.306) Sąd Okręgowy w Zielonej Górze postanowił odmówić odrzucenia pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. D. jest dłużnikiem podatkowym powoda. Łączna kwota zaległości egzekwowanych wobec B. D., jako prezesa zarządu A-Z (...) Sp. z o.o. w likwidacji, z tytułu niezapłaconych podatków wynosiła na dzień 28.11.2016 r. 328.820,32 zł oraz należne odsetki i koszty egzekucyjne.

Powód w toku egzekucji ww. należności w pierwszej kolejności podejmował próby zajęcia rachunków bankowych, jednak nie przyniosło to oczekiwanych skutków. W toku postępowania egzekucyjnego skierowano również zawiadomienia o zajęciu wierzytelności do kontrahentów zobowiązanej Spółki, jednak i ta czynność nie doprowadziła do zaspokojenia wierzyciela.

W dniu 19.05.2015 r. w siedzibie Spółki dokonano zajęcia ruchomości - materiałów budowlanych oraz narzędzi o ogólnej wartości 472.158,48 zł. Wnioskami z dnia 02.06.2015 r. Likwidator Spółki zażądał zwolnienia spod egzekucji: kwoty 307 zł w celu wpłacenia zaliczki (...), kwoty 7822,44 zł, w celu wypłaty wynagrodzeń pracowniczych za maj 2015 r., kwoty 2123,39 zł w celu opłacenia kosztów niezbędnych dla funkcjonowania Spółki (energia, gaz, telefon). W dniu 29.07.2015 roku Naczelnik US w Ż. wydał postanowienie o odmowie zwolnienia spod egzekucji zajętych ruchomości z dnia 19.05.2015 r. Na postanowienie to Spółka złożyła zażalenie (z dnia 18.08.2015 r.). Postanowieniem z dnia 11.02.2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Z. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Postanowieniem z dnia 01.03.2016 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ż. ponownie odmówił Spółce zwolnienia spod egzekucji zajętych ruchomości. To postanowienie nie zostało zaskarżone przez Spółkę.

Licytacje zajętych ruchomości, zgodnie z obwieszczeniem o licytacji zamieszonym w prasie lokalnej odbyły się w dniach 26.04.2016 r. (I licytacja) oraz 28.04.2016 r/ (II licytacja). Obydwie nie doszły do skutku ze względu na brak licytantów. Ponadto na dzień 14.09.2016 r. została ogłoszona sprzedaż zajętych ruchomości z wolnej ręki, jednak brak było zainteresowanych kupnem.

W dniu 04.08.2015 r. spisano w siedzibie Spółki protokół stanu majątkowego, z którego wynika, iż Spółka jest w stanie likwidacji, trwa wyprzedaż towaru i środki uzyskiwane z tej wyprzedaży są jedynym dochodem Spółki. Właścicielem nieruchomości, na terenie której Spółka prowadzi działalność jest Spółka (...) z siedzibą we W.. Z protokołu wynika że A-Z (...) Spółka z o.o. nie posiada nieruchomości, żadnych środków transportu. Lista wierzytelności należnych Spółce miała zostać zweryfikowana przez likwidatora B. D.. Na dzień sporządzania protokołu Spółka posiadała zaległości wobec ZUS na około 20.000 zł., wobec kontrahentów na 460.000 zł. oraz Banków - 280.000 zł.

Z powodu zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowych, w dniu 09.11.2015 r. Sąd Rejonowy w Żarach wyznaczył Naczelnika US w Ż. do łącznego prowadzenia egzekucji z rachunku bankowego i ruchomości dłużnika (I Co. 1337/15).

Postanowieniem (...)-EA.511.530.2016.P.AW z dnia 28.11.2016 r. Naczelnik US w Ż. umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 59 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji — z powodu bezskuteczności egzekucji.

Wystawiono tytuły wykonawcze:

- nr (...) - (...).723.796.2018, obejmujący zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób prawnych za 2014;

- nr (...) - (...).723.797.2018 rok obejmujący odsetki stałe za (...);

- nr (...) - (...).723.798.2018, obejmujący odsetki stałe za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723.1080.2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,PIT-4 za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...);

- nr (...) - (...).723. (...).2018,koszty egzekucyjne;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,koszty egzekucyjne.

Powyższe zaległości wynikają z decyzji Naczelnika US w Ż. z dnia 02.02.2018 r.:

a)  nr (...) - (...)4120.3.2017.18, orzekającej o solidarnej odpowiedzialności Pana B. D., tj. byłego członka zarządu spółki A-Z (...) Spółka z o.o. w likwidacji z siedzibą w Ż., za zaległości ww. spółki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za 2014 r. oraz z tytułu odsetek od niezapłaconych w terminie zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych za (...), 01.2015.

b)  nr (...) - (...).4.2017.15, orzekającej o solidarnej odpowiedzialności Pana B. D. jako byłego członka zarządu spółki A-Z (...) Spółka z o.o. w likwidacji z siedzibą w Ż., za zaległości ww. spółki z tytułu podatku od towarów i usług za 11-12/2014 r., 03-12/2015 oraz 05, 07, 08, 09/2016 r.;

c)  nr (...) - (...). (...).2017.11, orzekającej o solidarnej odpowiedzialności Pana B. D., byłego członka zarządu spółki A-Z (...) Spółka z o.o. w likwidacji z siedzibą w Ż., za zaległości ww. spółki z tytułu pobranych i niewpłaconych zaliczek na podatek dochodowy od fizycznych za okres od 04-12/2015 r.

Na skutek odwołania B. D. od ww. decyzji, Dyrektor I. Administracji Skarbowej w Z. wydał:

1)  decyzję z dnia 05.06.2018 r., nr (...) - (...).4120.8.2018.2 utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika US w Ż. z dnia 02.02.2018 roku, nr 081l - (...).4120.3.2017.18 (podatek dochodowy od prawnych);

2)  decyzję z dnia 02.08.2018 r., nr (...) - (...). (...).19.2018.2 uchylającą decyzję organu I instancji w części orzekającej o odpowiedzialności podatkowej B. D. za zaległości podatkowe A-Z (...) Spółka z o.o. w likwidacji w podatku od towarów i usług, za miesiące od kwietnia do listopada 2015 r., w łącznej kwocie 20.970 zł. z odsetkami za zwłokę od ww. zaległości, naliczonymi na dzień wydania decyzji w łącznej kwocie 4.162 zł i w tym zakresie postępowanie umorzono, w pozostałej części zaskarżoną decyzję utrzymano w mocy;

3)  decyzję z dnia 02.08.2018 r., nr (...) - (...). (...).6.2018.8, uchylająca decyzję organu I instancji w części orzekającej o odpowiedzialności podatkowej B. D. za zaległości podatkowe A-Z (...) Spółka z o.o. w likwidacji z tytułu pobranych i niewpłaconych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, za miesiące od kwietnia do listopada 2015 r., w łącznej kwocie 3.261 zł, z odsetkami za zwłokę od ww. zaległości, naliczonymi na dzień wydania decyzji w łącznej kwocie 621 zł. i w tym zakresie umarzono postępowanie, zaś w pozostałej części zaskarżoną decyzję utrzymano w mocy.

Powyższe decyzje Naczelnika US w Ż. są ostateczne i wykonalne.

Podatnik od decyzji organu II instancji, w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług wniósł skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G., które zostały oddalone.

W dniu 09.07.2018 r. wystawiono tytuł wykonawczy nr (...) - (...).723.796.2018, obejmujący zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób prawnych za 2014 rok, tytuł wykonawczy nr (...) - (...).723.797.2018, obejmujący odsetki stałe za 12/2014 r., (...) - (...).723.798.2018 obejmujący odsetki stałe za 01/2015 roku. Odpisy ww. tytułów wykonawczych wraz z zawiadomieniem z dnia 11.07.2018 r. o zajęciu wynagrodzenia za pracę w (...) Spółka z o.o., zawiadomieniem z dnia 11.07.2018 r. o zajęciu rachunku bankowego w (...) Bank S.A. oraz zawiadomieniem z. dnia 11.07.2018 r. o zajęciu rachunku bankowego w Banku (...) S.A. zostały doręczone B. D. pocztą, w dniu 16.07.2018 r.

(...) Spółka z o.o., pismem z dnia 23.07.2018 r. poinformował, że dłużnik podatkowy jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem brutto 2.100 zł., a więc w kwocie niepodlegającej egzekucji. Ponadto pracodawca poinformował o występowaniu innych zajęć egzekucyjnych.

(...) Bank S.A. pismem z dnia 16.07.2018 r. poinformował o zbiegu egzekucji z innymi organami egzekucyjnymi (Komornikiem Sądowym przy SR w Żaganiu I. P. oraz Dyrektorem Oddziału ZUS w Z.). W dniu 23.08.2018 r. Bank poinformował o kolejnym zajęciu dokonanym przez Komornika Sądowego przy SR w Gdyni A. K. (1); w dniu 26.09.2018 r, o zajęciu dokonanym przez Komornika Sądowego przy SR dla Wrocławia - Śródmieścia A. K. (2); w dniu 26.10.2018 r. o zajęciu dokonanym przez Komornika Sądowego przy SR w Głogowie J. M.. Ponadto w dniu 17.102.018 r. oraz w dniu 18.10.2018 r. Bank przedłożył wyciąg z rachunku bankowego dłużnika z saldem ujemnym.

Z kolei Bank (...) S.A. w dniu 11.07.2018 r. poinformował o przeszkodzie w realizacji zajęcia - zbiegu egzekucji z Komornikiem Sądowym przy SR w Żaganiu I. P.. W odpowiedzi na wezwanie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż. z dnia 13.07.2018 r. do przedłożenia wyciągu z rachunku, Bank odpowiedział, że na rachunku B. D. saldo wynosi „0", a także od ponad 6 miesięcy nie odnotowano żadnej transakcji.

W dniu 12.07.2018 r. dokonano zajęcia rachunku bankowego w (...) Bank (...) S.A., jednak w dniu 18.08.2018 r. Bank poinformował, że saldo na rachunku dłużnika wynosi „0".

W dniu 12.07.2018 r. skierowano zapytanie do ZUS-u, odnośnie tego, czy dłużnika podlegał ubezpieczeniom społecznym. ZUS w piśmie z dnia 18.07.2018 r. wskazał jako płatnika składek (...) Spółka z o.o., u którego uprzednio zajęto wynagrodzenie za pracę.

W dniu 16.07.2018 r. dokonano zajęć praw z instrumentów finansowych, zapisanych na rachunkach papierów wartościowych: w (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., w (...) S.A. ( w którym w dniu 31.07.2017 r. okazało się, że dłużnik nie jest, ani nie był uczestnikiem FI), w (...) S.A. (nieskutecznie doręczone), w (...) S.A. (w którym w dniu 31.07.2017 r. okazało się, że dłużnik nie jest, ani nie był uczestnikiem FI.

W Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych (...) S.A. (w którym w dniu 25.07.2017 r., okazało się, że dłużnik nie jest, ani nie był uczestnikiem FI), w (...), którym w dniu 27.07.2018 r. okazało się, że brak wierzytelności w stosunku do dłużnika, w (...) S.A. (w którym w dniu 24.07.2018 r. okazało się, że brak jest wierzytelności w stosunku do dłużnika).

W dniu 31.07.2018 r. spisano z B. D. protokół stanu majątkowego, pod adresem jego zamieszkania w Ż.. 5. Dłużnik oświadczył, że aktualnie pracuje w (...) Spółka z o.o., uzyskując minimalne wynagrodzenie za pracę i jest to jego jedyne źródło utrzymania. Dłużnik nie jest właścicielem żadnych pojazdów, co zostało potwierdzone w bazie (...). Wszystkie ruchomości znajdujące się w domu zostały zaś sprzedane synowi za 16.000 zł.

W dniu 05.10.2018 r. wystawione zostały tytuły wykonawcze dotyczące podatku od towarów i usług (...)-4 oraz kosztów egzekucyjnych, w zakresie w jakim decyzja Naczelnika US w Ż. została utrzymana przez organ II instancji, tj.:

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) –23.226,30 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) – 46.617 zł +% ;

- nr (...) - (...).723.1080.2018,VAT za (...) – 35.937 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,PIT-4 za (...) – 577 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) – 457 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) – 609,70 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) – 686,20 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) – 1.465 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,VAT za (...) – 527 zł +% ;

- nr (...) - (...).723. (...).2018,koszty egzekucyjne – 26 zł

- nr (...) - (...).723. (...).2018,koszty egzekucyjne – 16,60 zł.

Na podstawie ww. tytułów wykonawczych dokonano w dniu 11.10.2018 r. następujące zajęcia egzekucyjne: zajęcie wynagrodzenia za pracę w (...) Spółka z o.o., zajęcie rachunku bankowego w (...) Bank S.A., zajęcie rachunku bankowego w Banku (...) S.A., zajęcie rachunku bankowego w (...) Bank S.A. Odpowiedzi udzielone na zajęcia z dnia 11.10.2018 r. były identyczne z tymi udzielonymi po zajęciu w 2018 r. (tj. na rachunkach bankowych brak jest środków, ponadto dochodzi do zbiegu egzekucji, a wynagrodzenie dłużnika odpowiada płacy minimalnej).

W dniu 08.11.2018 r. sprawdzono ponadto dłużnika w (...) za okres od sierpnia do listopada 2018 r. i nie stwierdzono, aby był wystawcą faktur VAT.

Postępowanie egzekucyjne wobec dłużnika podatkowego - B. D., prowadzone celu ściągnięcia ww. zaległości podatkowych, jest całkowicie bezskuteczne.

Przed SR w Żarach toczyła się w 2017 r. sprawa z powództwa (...) Budowlane Sp. z o.o. o uznanie dokonanych przez B. D. na rzecz dzieci darowizn za bezskuteczne. Powód w tej sprawie był od 2013 r. wierzycielem B. D. – jego wierzytelność dot. kwoty 367,64 zł. Wyrokiem SR w Żarach z dnia 27.09.2018 r. w sprawie I C 2307/17 oddalono powództwo o uznanie umów darowizn za bezskuteczne.

(dowody: decyzja Naczelnika US w Ż. nr (...) - (...)4120.3.2017.18, k. 15-22; decyzja Naczelnika US w Ż. nr (...) - (...).4.2017.15, k. 23-39; decyzja Naczelnika US w Ż. nr (...) - (...). (...).2017.11, k. 40-48; decyzja Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Z. nr (...) - (...).4120.8.2018.2, k. 49- 58; decyzja Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Z. nr (...) - (...). (...).19.2018.2, k. 59-70; decyzja Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Z. nr (...) - (...). (...).6.2018.8, k. 71-81; dokumentacja dot. postępowania przed WSA w Gorzowie Wlkp., k. 82-85; tytuł nr (...) - (...).723.796.2018, nr (...) - (...).723.797.2018, nr (...) - (...).723.798.2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723.1080.2018, nr (...) - (...).723. (...).2018,nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018, nr (...) - (...).723. (...).2018 , k. 86-99; zestawienie zaległości, k. 100-101; wydruk (...), k. 140-141; protokół o stanie majątkowym, k. 151; korespondencja z Bankami, Funduszami oraz pracodawcą dłużnika odnośnie możliwości zajęcia środków, k. 152-175; wyrok SR w Żarach z dnia 27.09.2018 r. w sprawie I C 2307/17 z uzasadnieniem, k. 289-292; postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, k. 326-; protokół o stanie majątkowym, k. 327; postanowienie I Co 1337/15, k. 328, zapytania odnośnie majątku dłużnika, k. 329-332; korespondencja z bankami w toku egzekucji, k. 333-345; wyrok NSA w sprawie II FSK 632/19 z uzasadnieniem, k. 421-427; wyrok WSA w Gorzowie Wlkp., w sprawie I SA/Go 362/18 z uzasadnieniem, k. 428v-439v; zeznania M. D., k. 441v-442; zeznania K. D. (1), k. 442-442v; zeznania K. D. (2), k. 442v-443; zeznania B. D., k. 443-444)

Mniej więcej od połowy 2012 r. kondycja fizyczna B. D. pogorszyła się. Problemy z sercem i niewydolnością układu krążenia doprowadziły do tego, że konieczna była u niego operacja wszczepienia by-passów, która odbyła się na przełomie września i października 2012 r. w szpitalu w N. S.. Po pozostawaniu przez kilka miesięcy na zwolnieniach lekarskich, B. D. w dniu 26.03.2013 r. decyzją orzecznika ZUS został uznany za osobę czasowo niezdolną do pracy. Zakończeniem leczenia dłużnika był pobyt rehabilitacyjny w szpitalu w P. - od końca czerwca, prawie do końca lipca 2013 r. Dłużnik był wówczas wspierany przez rodzinę.

Niestety z końcem 2013 r. stosunki małżonków D. uległy pogorszeniu.

Ze względu na poważne problemy zdrowotne, ale i przez to, że małżonkowie D. zaczęli myśleć o separacji, a nawet o rozwodzie, B. D. zaczął pod koniec 2013 r. myśleć na wszelki wypadek o sprawach ostatecznych i porządkowaniu spraw osobistych oraz biznesowych. Dłużnik uzyskał koleżeńską poradę od znajomego adwokata, że jeśli chcą uniknąć długotrwałych rozliczeń w ramach podziału majątku po rozwodzie, to najlepiej przekazać dom dzieciom. B. D. postanowił przekształcić swoją działalność w spółkę, aby na wypadek jego śmierci dzieci mogły po ojcu odziedziczyć biznes w postaci udziałów w spółce.

Umową darowizny, zawartą w dniu 20.01.2014 r. w formie aktu notarialnego (rep. A nr 539/2014) przed notariuszem M. M., B. D. (dłużnik podatkowy) wraz z żoną M. D., darowali córce - K. D. (1) oraz synowi - K. D. (2) zabudowaną nieruchomość położoną w Ż., ul. (...), dla której Sąd Rejonowy v Ż. prowadzi księgę wieczystą (...), w udziałach wynoszących po 1/2 dla każdego z dzieci. Obdarowani ustanowili na rzecz darczyńców służebność mieszkania, polegającą na bezpłatnym i dożywotnim korzystaniu przez uprawnionych z całego budynku mieszkalnego.

Oprócz tego, w dniu 20.01.2014 r. B. D. wraz z żoną M. D., darowali córce - K. D. (1) oraz synowi - K. D. (2) niezabudowaną nieruchomość położoną w miejscowości N., gmina C., składającej się z działek nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Oławie prowadzi KW nr (...), w udziałach wynoszących po 1/2 dla każdego z dzieci.

Dodatkowo dłużnik zawarł w dniu 6 sierpnia 2014 r. ze swoją żoną umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej oraz o częściowy podział majątku wspólnego , na mocy której to umowy o podział majątku żona dłużnika otrzymała mieszkanie we W. , dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...).

(dowody: umowa darowizny domu, k. 102-103; wydruk KW (...), k. 104-108, 181-184; umowa darowizny nieruchomości niezabudowanej, k. 109-110; wydruk KW nr (...),177-180 k. 111-114; odpis KW nr (...), k. 148-150; wypis ze szpitala w N. S. po operacji by-passów, k. 279; orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, k. 279; zwolnienia lekarskie, k. 280-285; informacja o przebytej rehabilitacji, k. 286-288; zeznania T. A., k. 358-358v; zeznania P. F., k. 358v-359; zeznania J. Z., k. 359-359v; zeznania J. K., k. k. 359v-360; zeznania A. C., k. 360 zeznania M. D., k. 441v-442; zeznania K. D. (1), k. 442-442v; zeznania K. D. (2), k. 442v-443; zeznania B. D., k. 443-444)

Wyniki finansowe B. D., jako przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą na dzień 01.10.2013 r. wykazywały zysk netto w kwocie 136.670,99 zł.

W trakcie procesu przekształcenia jednoosobowej działalności w Spółkę z o.o. wszystkie zestawienia finansowe, bilans, zestawienie zysków i strat, aktyw pasywów, były dokonane dogłębnej analizie przez niezależnego biegłego rewidenta. Analiza ta była pozytywna, a jej wyniki i rokowania finansowe były co najmniej zadowalające. Wartość bilansową majątku podmiotu przekształcanego na dzień 01.10.2013 r. określono na 353.501,08 zł.

Spółka A-Z (...) Spółka z o. o. powstała w wyniku przekształcenia wykonywanej przez B. D. jednoosobowej działalności gospodarczej, pod firmą A-Z (...) na mocy oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy z dnia 13.02.2014 r. -Rep. A nr 1318/2014 w zw. z art. 551 § 5 k.s.h.

Wniosek o rejestrację podmiotu złożony został w dniu 08.04.2014 r., zaś ostatecznie spółka została wpisana do KRS w dniu 30.05.2014 r. pod nr (...).

Zgodnie z aktem założycielskim z dnia 13.02.2014 r., kapitał zakładowy spółki wynosił 350.000 zł i dzielił się na 3.500 udziałów, o wartości nominalnej 100 zł każdy. Udziały zostały objęte przez jedynego wspólnika - B. D., który pokrył je majątkiem przekształconego przedsiębiorcy - AZ Klinkier B. D.. B. D. był jedynym wspólnikiem Spółki oraz w okresie od dnia 13.02.2014r. do 31.05.2015r. pełnił w Spółce funkcję Prezesa Zarządu. Spółka prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego ( (...) 46.73.Z).

Umowa o kredyt w rachunku bieżącym (...) została zawarta przez A-Z KLINKIER B. D. w dniu 6.06.2011 r. na kwotę 580.000 zł , z możliwością przedłużenia terminu spłaty na następne 12- miesięczne okresy . Limit do wykorzystania kredytu w rachunku bieżącym był zmniejszany aneksem do umowy i na dzień 29.05.2014 r. wynosił 440.000 zł. W dniu 19.08.2014 r. została zawarta umowa restrukturyzacyjna na kwotę zadłużenia 280.851,23 zł. Z powodu niedotrzymania ww. umowy Bank (...) pismem z dnia 20.01.2015 r. wypowiedział powyższą umowę.

W okolicach maja 2014 r. , kiedy Bank (...) S.A. odmówił kolejnego przedłużenia kredytu obrotowego , B. D., podejrzewając, że podobna sytuacja może się zdarzyć w stosunku do drugiego kredytu, zaciągniętego w (...) i zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości spółki - placu magazynowym, postanowił jak najszybciej dokonać spłaty również tego zobowiązania, aby uchronić Spółkę przed stratą placu magazynowego. Spółka nie miała wówczas środków na spłatę ww. kredytu, dlatego B. D. postanowił sprzedać nieruchomość.

Dzięki środkom uzyskanym ze sprzedaży, A-Z (...) sp. z o.o. spłaciła kredyt w (...), równocześnie na mocy stosownej umowy zapewniając sobie zwrotnie najem/dzierżawę tego placu.

Spółka złożyła wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości w dniu 03.03.2015r. Postanowieniem z dnia 17.04.2015r. sąd w sprawie o sygn. akt: V GU 13/15 oddalił wniosek Spółki o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej, z powodu braku majątku spółki, który pozwalałby na przeprowadzenie postępowania upadłościowego.

Aktem notarialnym z dnia 22.05.2015 r. Rep. A nr 1602/2015 Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników postanowiło na mocy uchwały nr 1 rozwiązać spółkę z dniem 01.06.2015 r. oraz przeprowadzić jej likwidację.

Uchwałą nr 2 od dnia 01.06.2016 r. został również powołany likwidator spółki – (...), który reprezentuje spółkę jednoosobowo i który do chwili obecnej pełni obowiązki likwidatora A-Z (...) Sp. z o.o.

W dniu 18.08.2015 r. Spółka została wpisana do rejestru KRS pod nazwą A-Z (...) Sp. z o.o. w likwidacji, jednocześnie wykreślony został przedmiot działalności Spółki w całości oraz wpisany likwidator - B. D..

Do akt postępowania podatkowego w zakresie orzeczenia o odpowiedzialności B. D. za zobowiązania podatkowe , A-Z (...) Sp. z o.o., B. D. przedłożył opinię biegłego sądowego sporządzoną w dniu 10.07.2017 r. Z punktu 35, części III ww. opinii wynikało, że z powodu braku płynności finansowej, Spółka od lipca 2014 r. nie wykonywała swoich wymagalnych zobowiązań i wg ewidencji na kontach wierzycieli pozostawały one niezaspokojone na dzień 31.12.2014 r. oraz na dzień 02.02.2015 r.

W części II pkt. 6 opinii, biegły wskazał, że po przekształceniu przedsiębiorcy w Spółkę, nastąpiła wyprzedaż majątku trwałego, w tym nieruchomości, służących działalność; gospodarczej, co znacznie obniżyło wartość firmy. Łącznie Spółka sprzedała majątek trwały o wartości brutto 1.264.498,90 zł. Zbycie majątku uwolniło środki pieniężne, które przeznaczono głównie na spłatę kredytów bankowych w (...) S.A.

Umowa kredytowa w Banku (...) została zawarta w dniu 16.05.2011 r przez B. D., a kolejnymi aneksami wyznaczono ostatecznie termin spłaty w ratach - ostatnia rata , na mocy aneksu z dnia 15.05.2014 r. , w kwocie 620.000 zł, płatna do dnia 16.05.2015 r.

Tymczasem w dniu 21.08.2014 r. A-Z (...) Sp. z o.o. wypowiedziała z dniem 21.11.2015 r. umowę kredytową i dokonała spłaty całości zadłużenia z kredytu przed terminem wynikającym z aneksu.

Również pożyczka zaciągnięta w Banku (...) w dniu 16.05.2010 r. na kwotę 300.000 zł ze spłatą w ratach po 5000 zł, ostatnia rata płatna do 28.05.2015 r. została spłacona w całości przed terminem .

Biegły w swoje opinii podniósł, że właśnie spłata ww. zobowiązań przed terminem uniemożliwiła zaspokojenie innych wierzycieli, których terminy płatności były wcześniejsze i zobowiązania wymagalne. W ocenie biegłego, gdyby w IV kwartale nie nastąpiła wyprzedaż majątku trwałego spółki, teoretycznie istniałaby możliwość wykonania zobowiązań przez spółkę. Jednakże sprzedaż w listopadzie 2014 r. całego kompleksu nieruchomości z prawem do wieczystego użytkowania gruntów spółce (...) z siedzibą we W., powstałej w dniu 02.09.2014 r, której właścicielami są dzieci dłużnika - K. D. (1) i K. D. (2), przyniosła Spółce dodatkowe koszty w prowadzeniu działalności gospodarczej, ponieważ czynsz najmu nieruchomości w celu prowadzenia działalności gospodarczej wynosił 15000 zł + VAT. Zdaniem biegłego zaspokojenie wierzycieli było możliwe również wtedy, gdyby jedyny właściciel - B. D. spłacił zadłużenie wobec Spółki, które na dzień 31.12.2014 r. wynosiło 119.849,73 zł. Biegły uznał, że A-Z (...) Sp. z o.o. od początku jej powstanie nie posiadała płynności finansowej, zaś sprawozdania nie przedstawiały rzetelnie jasno jej sytuacji finansowej i majątkowej.

Z treści ww. opinii wynika, że w sprawozdaniach finansowych A-Z Klinkier B. D. wystąpiła strata w kwocie 19.843,17 zł na dzień 30.09.2013 r. oraz w kwocie 89.120,13 zł na dzień 31.12.2103 r. W ww. opinii biegłego wskazano również, że od powstania A-Z (...) Sp. z o.o. w Ż. tj. od dnia 30.05.2014 r. w Spółce utrzymuje się wysoki stan niewykonywanych zobowiązań, który na dzień powstania wynosił 1.487.193,68 zł.

(dowody: akt założycielski Spółki, k. 116-122; opinia biegłego do sprawy V GC 1393/16, k 123-134; odpis KRS Spółki, k. 135-139; wydruk z (...), k. 142; wydruk z KRS dot. (...), k. 143; wydruk KRS dot. (...) SA, k. 144; wydruk dot. A-Z (...) Sp. z o.o., k. 145; wydruki z (...), k. 146-147; fotografie z Akt Rejestrowych spółki o sygn. KRS 511686: dokumenty dot. ustanowienia biegłego rewidenta wraz z jego opinią, k. 227-231-235; plan przekształcenia, k. 236-238; oświadczenie o przekształceniu, k. 239- 241, akt założycielski, k. 242-249; wycena składników majątku - aktywa i pasywa, k. 250-251; sprawozdanie finansowe z załącznikami, k. 252-272; dokumenty dot. księgowości A-Z Klinkier, k. 275-278; wyrok NSA w sprawie II FSK 632/19 z uzasadnieniem, k. 421-427; wyrok WSA w Gorzowie Wlkp., w sprawie I SA/Go 362/18 z uzasadnieniem, k. 428v-439v; zeznania T. A., k. 358-358v; zeznania P. F., k. 358v-359; zeznania J. Z., k. 359-359v; zeznania J. K., k. k. 359v-360; zeznania A. C., k. 360; zeznania M. D., k. 441v-442; zeznania K. D. (1), k. 442-442v; zeznania K. D. (2), k. 442v-443; zeznania B. D., k. 443-444;)

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Powództwo okazało się uzasadnione.

Materialnoprawna podstawa rozstrzygnięcia niniejszej sprawy tkwi w przepisach ar. 530 k.c. w zw. z art. 527 k.c. i art. 528 k.c.

Rozpocząć należy od tego ,że w procesie o uznanie ze skargi pauliańskiej legitymowana biernie jest wyłącznie osoba trzecia, która uzyskała korzyść majątkową ( art. 531§1 k.c.). W rozpoznawanej sprawie bez wątpienia korzyść majątkową uzyskali obdarowani K. D. (1) i K. D. (2) . Odnosząc się zaś do faktu, iż na jednej z darowanych nieruchomości została ustanowiona na rzecz darczyńców M. D. i B. D. służebność osobista mieszkania należy powołać się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.11.2012 r., o sygn. akt II CSK 206/12 ( Legalis nr 667393 ) , zgodnie z którym przeniesienie przez dłużnika własności nieruchomości zabudowanej na rzecz osoby trzeciej (nazwanej w akcie notarialnym umową darowizny), z równoczesnym obciążeniem tej nieruchomości na rzecz dłużnika służebnością osobistą, z punktu widzenia przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela powinno być traktowane jako jedna czynność prawna, w ramach której świadczeniu dłużnika polegającemu na przeniesieniu prawa własności nieruchomości, odpowiada świadczenie osoby trzeciej w postaci ustanowienia nieodpłatnej służebności osobistej. W związku z tym, że świadczenie wzajemne osoby trzeciej zostało pokryte w całości z substratu majątkowego nabytego od dłużnika, czynność prawną przeniesienia własności z równoczesnym obciążeniem jej służebnością osobistą ma charakter nieodpłatny w rozumieniu art. 528 k.c. (podobnie w wyroku SN z 17.05.2013 r.,I CSK 543/12, LEX nr 1353063 oraz w wyroku SA w Lublinie z 19.12.2013 r., I ACa 621/13, LEX nr 1416190).W związku zatem z tym, że wierzyciel zaskarżył w przedmiotowej sprawie także czynność prawną z dnia 20.01.2014 r. rep A nr 539/14, a postanowienie o ustanowieniu służebności osobistej zawarte było w umowie jako jedno z jej postanowień (§ 4) przyjąć należało, że chodziło tu o jedną czynność prawną w rozumieniu art. 527 § 1 k.c. , przy czym czynność taką należało kwalifikować jako czynność prawną nieodpłatną w rozumieniu art. 528 k.c., bowiem nastąpiło tu pokrycie w całości świadczenia wzajemnego na rzecz (dłużnika) z substratu majątkowego, który (osoba trzecia, obdarowana) nabyła od dłużnika. Legitymacja bierna pozwanych M. D. i B. D. nie budziła zatem żadnej wątpliwości w przedmiotowym procesie.

Odwołując się do treści art. 527 § 1 w zw. z art. 530 k.c. wskazać należy ,że dla uznania zasadności powództwa ze skargi pauliańskiej zmierzającego do ubezskutecznienia czynności prawnej nieodpłatnej na podstawie tych przepisów muszą zostać spełnione następujące przesłanki : w chwili wytoczenia powództwa powodowi musi przysługiwać wierzytelność wobec dłużnika, wskutek dokonania czynności prawnej, na podstawie której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, musiało dojść do pokrzywdzenia przyszłego wierzyciela, a ponadto dłużnik musiał działać w zamiarze jego pokrzywdzenia.

Nieodpłatny charakter obu umów notarialnych z dnia 20 stycznia 2014 r. ma ten skutek, że wierzyciel może żądać uznania ich za bezskuteczne, chociażby osoba trzecia (pozwani) nie wiedziała lub i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał z pokrzywdzeniem wierzycieli (art. 528 k.c.).

Analiza ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie zdaniem Sądu Okręgowego prowadzi do przekonania, iż wszystkie wymienione przesłanki zostały spełnione.

Aktualnie dominujący pogląd w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje, że jeżeli roszczenie powoda oparte jest na takich zdarzeniach, które wywołują skutki w zakresie prawa cywilnego, to droga sądowa jest dopuszczalna (m.in. uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 85/02, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2003 r., III CZP 15/03, OSNC 2004 r. Nr 3, poz. 32, Nr 11, poz. 39 ). Dotyczy to także powództw przewidzianych w art. 527 i nast. k.c. Utrwalone zostało także stanowisko, że skarga pauliańska służy również ochronie wierzytelności publicznoprawnych, w tym składek na ubezpieczenie społeczne i należności podatkowych . Istotne znaczenie dla tego utrwalonego stanowiska miał wyrok TK z dnia 18.04.2018 r. w sprawie K 52/16 . Postanowieniem z dnia 13 marca 2019 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze odmówił zatem odrzucenia pozwu .

Strona powodowa wykazała ,że Skarbowi Państwa - Naczelnikowi US w Ż. przysługują aktualnie w stosunku do B. D. (dłużnika podatkowego) wierzytelności pieniężne, których łączna kwota wynosiła na dzień 29.11.2018 r. - 279.423,20 zł, w tym należność główna: 203.496,80 zł, odsetki podatkowe: 60.283,97 zł, koszty egzekucyjne: 15.607,63 zł, koszty upomnień: 34,80 zł, z tytułu zaległości podatkowych w: podatku dochodowym od osób prawnych za 2014 r. oraz 01/2015 r.; podatku od towarów i usług za 11-12/2014 r., 03/2015 roku, 12/2015 r., (...), 07-09/2016 r.; podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT-4) za 12/2015 r.. W związku z ww. zaległościami przeciwko A. D. wystawiono tytuły wykonawcze.

W tym miejscu wskazać należy ,że w rozpoznawanej sprawie Sąd musiał się odnieść do tego, iż nieruchomości darowane umowami z dnia 20 stycznia 2014 r. wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków . Zgodnie z art. 29 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (tj. Dz.U. z 2019 r. poz.900 ) w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, odpowiedzialność, o której mowa w art. 26 (odpowiedzialność za podatki wynikające ze zobowiązań podatkowych), obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Pomimo, że dłużnikiem z tytułu zobowiązań podatkowych w dacie zawarcia umów darowizny był tylko jeden z małżonków, Skarb Państwa miał wówczas możliwość skierowania egzekucji również do przedmiotów majątkowych objętych wspólnością ustawową małżeńską. Tym samym zaskarżona czynność prawna , polegająca na darowiźnie z majątku wspólnego, niewątpliwie doprowadziła do pokrzywdzenia wierzyciela (por. wyrok SN z 27.08.2008 r., II CSK 130/08, LEX nr 465606). Ponadto w orzecznictwie za utrwalone należy uznać stanowisko iż powództwo pauliańskie jest uzasadnione także wówczas, gdy dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków, a przedmiot zaskarżonej czynności wchodził do majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka (por. uchwała SN z 12.05.2011 r., sygn. akt III CZP 15/11, OSNC 2012/1/1; wyrok SN z 6.06.2003 r., sygn. akt IV CKN 204/01).

Pokrzywdzenie wierzyciela ocenia się nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili wystąpienia wierzyciela ze skargą pauliańską, a czynność prawna może być zaskarżona także wówczas, gdy nie jest jedyną, ale jedną z przyczyn niewypłacalności dłużnika (wyrok SN z dnia 2 października 2007 r., II CSK 323/07, wyrok SN z dnia 9 kwietnia 2010 r., III CSK 273/09). Na podzielenie zasługuje pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 kwietnia 2013 r., I ACA 1250/12, iż „Niewypłacalność, o jakiej mowa w art. 527 § 2 KC nie jest synonimem braku jakiegokolwiek majątku po stronie dłużnika. Wystarczy bowiem, aby czynność prawna zakłóciła zdolności płatnicze dłużnika i uprzywilejowywała jednego z jego wierzycieli”.

Dowody zgromadzone w sprawie pozwoliły również na przyjęcie , że wskutek dokonania czynności prawnych, na podstawie których osoby trzecie uzyskały korzyść majątkową, doszło do pokrzywdzenia przyszłego wierzyciela . Poprzez zawarcie umów darowizn z dnia 20 stycznia 2014 r. i ustanowienia służebności mieszkania w zakresie jednej z tych umów doszło do zwiększenia stanu niewypłacalności dłużnika w rozumieniu art. 527§2 k.c. Świadczy o tym w szczególności przebieg postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi prowadzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż. , które na mocy postanowienia z dnia 28 listopada 2016 r. zostało umorzone. W zakresie zaś jednej z umów z dnia 20 stycznia 2014 r. dodać trzeba , że czynność prawna ta prowadzi do pokrzywdzenia strony powodowej jako wierzyciela nie tylko z powodu wyzbycia się przez dłużnika składnika majątkowego, z którego mogłaby uzyskać zaspokojenie, ale także z racji obciążenia - w ramach świadczenia wzajemnego - całej nieruchomości służebnością osobistą skuteczną erga omnes, co powoduje, że możliwość przeprowadzenia skutecznej egzekucji w takiej sytuacji doznaje istotnego ograniczenia i ma wpływ na zakres ewentualnego zaspokojenia. Wszak stosownie do art. 1000 § 3 k.p.c., w razie sprzedaży licytacyjnej nieruchomości, na poczet ceny nabycia zostanie zaliczona wartość służebności (która w istocie pomniejszy wartość nieruchomości), czego efektem będzie zaspokojenie strony powodowej w mniejszym zakresie, aniżeli w sytuacji gdyby nieruchomość nie była obciążona takim prawem. Sama zaś służebności osobista - jako prawo niezbywalne (art. 300 k.c.) - nie podlega egzekucji.

W ocenie Sądu dłużnik musiał zdawać sobie sprawę z konsekwencji swojego postępowania w tym sensie, że przekazując tak istotne składniki swojego majątku pozwanym K. D. (1) i K. D. (2) spowoduje w ten sposób niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzycieli. Jako przedsiębiorca B. D. miał przy tym niewątpliwie świadomość, że prowadząc w dalszym ciągu działalność gospodarczą, będzie odpowiedzialny także za powstałe w przyszłości zobowiązania podatkowe spółki . Odnośnie motywów zawarcia umów przenoszących własność nieruchomości B. D. zeznał , że chciał uniknąć konfliktu , jaki może mieć miejsce w sytuacji podziału majątku wspólnego przez małżonków , uznał zatem wspólnie z żoną , że skoro dzieci i tak w przyszłości dziedziczyłyby po nich , dokonają darowizn nieruchomości stanowiących ich własność. W tym zakresie zeznania B. D. korespondowały z zeznaniami jego żony . Sąd uznał , że tłumaczenia te nie są logiczne. Po pierwsze, małżonkowie w ogóle nie byli ze sobą skonfliktowani , pomimo tego ,że kryzys w ich związku pojawił się kilka lat wcześniej . Skoro zatem 6 sierpnia 2014 r . małżonkowie zawarli umowę majątkową małżeńską i umową z dnia 6 sierpnia 2014 r. dokonali częściowego podziału majątku wspólnego ( na mocy której jedynym właścicielem nieruchomości objętej KW nr (...) została M. D.) , zdaniem Sądu mogli także dokonać w zgodzie podziału całego majątku wspólnego , bez potrzeby dokonania darowizny na rzecz dzieci . Po wtóre, skoro dzieci uważane były przez dłużnika i jego małżonkę za osoby , które w przyszłości odziedziczą przedmiotowe składniki majątku , nie było potrzeby zawierania umów darowizny . W ocenie Sądu dłużnik miał jednak świadomość , że przyszli spadkobiercy odpowiadać będą za długi spadkowe , zatem z tego punktu widzenia darowizna na rzecz dzieci była korzystniejsza.

W tym miejscu zaznaczyć jednak należy ,że zindywidualizowane motywy darowizny nie są okolicznością mogąca mieć wpływ na ocenę przesłanek warunkujących zasadność powództwa pauliańskiego (m.in. świadomości działania dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela – por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 września 2015 r., sygn. I ACa 407/15 , zgodnie z którym „nie ma bowiem znaczenia dla oceny charakteru prawnego umowy darowizny konkretny, zindywidualizowany motyw dokonanego nieodpłatnie przysporzenia. Motywy te bywają mocno zróżnicowane: czysto altruistyczne, wynikające z powinności natury moralnej czy wreszcie uzasadnione określonymi racjami gospodarczymi ”). Również Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. I A Ca 609/14 stwierdził, iż motywy czynności prawnej prowadzącej do pokrzywdzenia wierzyciela podlegają konfrontacji z pozostałym materiałem dowodowym i są poddawane ocenie na podstawie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego; wskazywane przez apelującą jako rzeczywiste przyczyny dokonania zaskarżonych czynności, w istocie wskazujące na zamiar zapewnienia pozwanej źródła dochodu (pawilon handlowy) oraz zachowania rodzinnego majątku, należącego uprzednio do dłużnika i jego żony, nie mogą uchylać ochrony przysługującej wierzycielowi na podstawie art. 527 i następnych k.c.

Sąd w rozpoznawanej sprawie miał na uwadze okoliczność, że w trakcie procesu przekształcenia jednoosobowej działalności w Spółkę z o.o. wszystkie zestawienia finansowe, bilans, zestawienie zysków i strat, aktyw pasywów, były dokonane dogłębnej analizie przez niezależnego biegłego rewidenta. Analiza ta była pozytywna, a jej wyniki i rokowania finansowe były co najmniej zadowalające. Biegły ustalił majątek podmiotu przekształcanego na dzień 01.10.2013 r. na 353.501,08 zł netto . Wyniki finansowe B. D., jako przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą na dzień 01.10.2013 r. wykazywały zysk netto w kwocie 136.670,99 zł. Z kolei do akt postępowania podatkowego w zakresie orzeczenia o odpowiedzialności B. D. za zobowiązania podatkowe A-Z (...) Sp. z o.o., B. D. przedłożył opinię biegłego sądowego sporządzoną w dniu 10.07.2017 r. do sprawy VGC 1393/16 . Z punktu 35, części III ww. opinii wynikało, że z powodu braku płynności finansowej, spółka od lipca 2014 r. nie wykonywała swoich wymagalnych zobowiązań i wg ewidencji na kontach wierzycieli pozostawały one niezaspokojone na dzień 31.12.2014 r. oraz na dzień 02.02.2015 r. Z treści ww. opinii wynika, że w sprawozdaniach finansowych A-Z Klinkier B. D. wystąpiła strata w kwocie 19.843,17 zł na dzień 30.09.2013 r. oraz w kwocie 89.120,13 zł na dzień 31.12.2103 r. W ww. opinii biegłego wskazano również, że od powstania A-Z (...) Sp. z o.o. w Ż. tj. od dnia 30.05.2014 r. w Spółce utrzymuje się wysoki stan niewykonywanych zobowiązań, który na dzień powstania wynosił 1.487.193,68 zł. Podkreślić zatem należy ,że obie ww. opinie stanowią dokumenty prywatne , sporządzone na potrzeby różnych postepowań . Badanie planu przekształcenia nie jest przy tym tożsame z rocznym badaniem sprawozdania finansowego , a procedury tego badania są uproszczone. Nadto , badając plan przekształcenia firmy (...) oparł się na dokumentach dołączonych do wniosku sporządzonych na dzień 01.10.2013 r. Z kolei biegły E. K. uznał ,że w księgach rachunkowych są pewne nieprawidłowości, a jego opinia sporządzona została po szczegółowym przeanalizowaniu sprawozdań finansowych. Strona pozwana złożyła wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości i finansów , Sąd uznał jednak, że dowód ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy .Analiza dokumentów zgromadzonych w sprawie , niezależnie od ww. opinii , pozwoliła na przyjęcie ,że wartość przeterminowanych zobowiązań za okres od kwietnia 2013 do maja 2014 r. dotyczących A-Z KLINKIER B. D. , które zostały przejęte przez A-Z (...) sp. z o.o. wyniosła 55.014,68 zł. Wynika to z przedłożonego przez B. D. w toku postępowania podatkowego spisu wierzycieli sporządzonego na dzień 31.01.2015 r. , z którego wynika ,że najwcześniej niewykonane zobowiązania mają terminy już z kwietnia 2013 r. , a więc powstały jeszcze przed przekształceniem działalności , natomiast najwcześniejsze niewykonane zobowiązanie A-Z (...) sp. z o.o. mają terminy płatności w czerwcu 2014 r. Sąd odmówił zatem wiary twierdzeniom pozwanego B. D. , jakoby dopiero od maja 2014 r. tj. od momentu , kiedy (...) odmówił przedłużenia kredytu w rachunku bieżącym pojawiła się u niego myśl ,że mogą pojawić się problemy finansowe , gdyż kolejny bank może także odmówić przedłużenia kredytu w rachunku bieżącym. Wprawdzie w trakcie procesu przekształcenia jednoosobowej działalności w Spółkę z o.o. wszystkie zestawienia finansowe były dokonane dogłębnej analizie przez niezależnego biegłego rewidenta , a analiza ta była pozytywna, a jej wyniki i rokowania finansowe były co najmniej zadowalające , dłużnik miał jednak świadomość ,że firma jest w gorszej kondycji finansowej niż w latach poprzednich , a ponadto , że sytuacja ta może się pogarszać ze względu na zły stan zdrowa B. D.. Lata 2012 – 2014 to lata kryzysu w branży budowlanej , zatem trudno przyjąć , iż dotknięty jednocześnie problemami zdrowotnymi i rodzinnymi dłużnik nie przewidywał , iż wyzbycie się istotnych składników majątkowych nie utrudni jeśli nie uniemożliwi zaspokojenia przyszłych wierzytelności publicznoprawnych związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. B. D. przyznał zresztą wprost w swoich zeznaniach ,iż decyzja o przekształceniu działalności wiązała się z jego obawami o sytuację rodziny na wypadek jego śmierci i konieczności płatności przez rodzinę znacznych kwot z tytułu VAT-u. Dłużnik podjął zatem kompleksowe działania mające na celu zabezpieczenie finansów rodziny , nie sposób zatem uznać , by przedmiotowe darowizny nie stanowiły jednego z elementów tych działań , mających na celu uchronienie rodziny przed problemami finansowymi .

Sekwencja zdarzeń wskazuje na świadomość i celowość działania dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela – Skarbu Państwa : umowy darowizny z dnia 20.01.2014 r. , przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej pod firmą A-Z (...) na mocy oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy z dnia 13.02.2014 r. , wpis spółki do KRS w dniu 30.05.2014 r. , wyprzedaż majątku trwałego spółki o wartości 1.264.498,90 zł ( w tym sprzedaż w listopadzie 2014 r. kompleksu nieruchomości z prawem do wieczystego użytkowania gruntów spółce (...) z siedzibą we W. , powstałej w dniu 2.09.2014 r. , a której właścicielami są pozwani K. D. (1) i K. D. (2) ) , umowa z dnia 6.08.2014 r. o ustanowieniu rozdzielności majątkowej , umowa z dnia 6 sierpnia 2014 r. o częściowy podział majątku wspólnego , przedterminowa spłata ze środków uzyskanych z ww. sprzedaży m.in. kredytu obrotowego w (...) ( zabezpieczeniem spłaty tego kredytu była m.in. hipoteka umowna łączna na nieruchomościach dłużnika i jego żony ). Nieracjonalne wydaje się przy tym tłumaczenie pozwanego B. D. , że wcześniejsza spłata kredytów w (...) związana była z obawą o utratę nieruchomości , skoro środki na spłatę ww. kredytu spółka uzyskała właśnie ze sprzedaży tej nieruchomości .

Dodać trzeba że w sprawie ze skargi B. D. na decyzję Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Z. z dnia 5.06.2018 r. wyrokiem NSA z dnia 5.06.2019 r. w sprawie II FSK 632/19 oddalono skargę , wskazując w uzasadnieniu wyroku m.in. tę okoliczność ,że bezsprzecznie ze znajdujących się w aktach sprawy dowodów wynika , że skarżący nie wywiązywał się ze swoich wymagalnych zobowiązań jeszcze przed powstaniem spółki .

W ocenie Sądu w ustalonych w sprawie okolicznościach faktycznych trudno zatem przyjąć istnienie innych racjonalnych przyczyn dokonanych darowizn niż te mające służyć uchyleniu się dłużnika za istniejące i powstałe w przyszłości zobowiązania. Sąd rozpoznający sprawę podzielił przy tym stanowisko prezentowane w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7.02.2008 r. w sprawie V CSK 434/07 ( Legalis nr 313320 ) , iż zamiar pokrzywdzenia, wymagany przez art. 530 k.c., nie powinien podlegać zawężającej wykładni, gdyż z konieczności rzeczy czyniłoby to iluzoryczną ochronę przyszłych wierzycieli. W związku z tym świadomość możliwego pokrzywdzenia jest również wystarczająca do przyjęcia zamiaru pokrzywdzenia, albowiem działanie ludzkie obejmuje w zasadzie nie tylko następstwa zamierzone, ale i te, których jakkolwiek nie chce się wywołać, przewiduje się jako możliwe, a zarazem objęte i wolą. Oznacza to, że zamiar pokrzywdzenia przyjąć należy także u tego, kto w chwili dokonywania czynności liczył się z tym, że w związku z jego działalnością może mieć wierzycieli i że czynność jego może być połączona z ich krzywdą. Także w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2009 r. w sprawie II CSK 592/08 (Legalis nr 244065 ) wskazano ,że działa w zamiarze pokrzywdzenia przyszłego wierzyciela dłużnik, który posiadając zobowiązania dokonuje darowizny jedynego składnika majątkowego, wiedząc, że będzie zaciągał dalsze zobowiązania, także względem dotychczasowego wierzyciela, których nie jest w stanie spłacić, a następnie doprowadza do podwojenia wysokości zadłużenia, wiedząc, że krzywdzi wierzyciela i było to objęte jego świadomym działaniem.

W rozpoznawanej sprawie dłużnik w chwili dokonywania czynności obejmował świadomością , że w przyszłości będą wchodzić w grę zobowiązania z tytułu należności publicznoprawnych , jak też i to ,że na skutek dokonanych darowizn następuje takie pomniejszenie jego majątku ,które uczyni niemożliwym zaspokojenie przyszłego wierzyciela a co najmniej w sposób zdecydowany ograniczy taką możliwość. Tym samym stwierdzić należy ,że zachowanie dłużnika wypełniło następną przesłankę warunkującą skuteczne zastosowanie skargi paulińskiej, tj. działanie dłużnika z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela.

Co do zarzutu strony pozwanej kwestionującego możliwość objęcia skargą pauliańską odsetek , stwierdzić należy ,że jest to należność uboczna , która dzieli los należności głównej . Powód może zatem skutecznie żądać zaspokojenia nie tylko świadczenia głównego ale również odsetek oraz innych należności związanych z tą wierzytelnością w tym powstałych kosztów, bowiem to , czy powstanie wierzytelność z tytułu odsetek i kosztów zależy od dłużnika, jeżeli zatem przedmiotowa umowa została uznana za bezskuteczną w stosunku do powoda to bezskuteczność dotyczy całej wierzytelności z należnościami ubocznymi to jest odsetkami i kosztami ( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2008 r. w sprawie I CSK 547/07, LEX nr 487516 ).

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał za bezskuteczne wobec powoda Skarbu Państwa reprezentowanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż. :

- umowę darowizny zabudowanej nieruchomości położonej w Ż. przy ul. (...) , dla której Sąd Rejonowy w Żarach V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zawartą dnia 20 stycznia 2014 r. , połączoną z ustanowieniem bezpłatnej i dożywotniej służebności osobistej mieszkania w zakresie w jakim :a) B. D. i M. D. darowali córce K. D. (1) oraz synowi K. D. (2) przysługujące im na prawach wspólności ustawowej prawo własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ż. przy ul. (...) , dla której Sąd Rejonowy w Żarach V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) , w udziałach wynoszących po 1/2 ,b) K. D. (1) i K. D. (2) ustanowili na życzenie i rzecz rodziców B. D. i M. D. służebność osobistą mieszkania , polegającą na bezpłatnym i dożywotnim korzystaniu przez nich z całego budynku mieszkalnego,

- umowę darowizny nieruchomości położonej w N. , działki nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Oławie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zawartą dnia 20 stycznia 2014 r. w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) przed notariuszem M. M. , na podstawie której B. D. i M. D. darowali córce K. D. (1) oraz synowi K. D. (2) przysługujące im na prawach wspólności ustawowej prawo własności ww. niezabudowanej nieruchomości , w udziałach wynoszących po 1/2 ,

z zastrzeżeniem ,że uznanie ww. czynności prawnych za bezskuteczne wobec powoda następuje w celu umożliwienia zaspokojenia przysługujących powodowi wierzytelności pieniężnych w stosunku do B. D. z tytułu zaległości podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2014 i 01/2015 roku , podatku od towarów i usług za 11-12/2014 roku, 03/2015 roku , 12/2015 roku , 05/2016 roku , 07-09/2016 roku , podatku dochodowego od osób fizycznych ( PIT -4) za 12/2015 roku , których łączna wysokość na dzień 29 listopada 2018 r. wraz z odsetkami , kosztami egzekucyjnymi i kosztami upomnień wynosi 279.423,20 zł .

Zeznania pozwanych Sąd uznał za logiczne i spójne , za wyjątkiem tej części zeznań pozwanego B. D. i jego żony M. D. , które dotyczyły świadomości oceny kondycji finansowej firmy i motywów dokonania darowizny na rzecz dzieci , co omówiono wyżej . Za wiarygodne Sąd uznał także zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków , jako korespondujące ze sobą , z zeznaniami pozwanych i pozostałymi dowodami zgromadzonymi w aktach sprawy . Prawdziwość zgromadzonych w sprawie dokumentów również nie budziła jakichkolwiek wątpliwości.

W oparciu o art. 83 ust.2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od pozwanych jako przegrywających sprawę kwoty po 3.493 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych tj. po ¼ opłaty od pozwu .

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 98 , 99 i 105§1 k.p.c. Jako że pozwani w całości przegrali sprawę, Sąd zasądził od nich na rzecz Skarbu Państwa- Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwoty po 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (po ¼) . Wynagrodzenie pełnomocnika ustalono przy tym zgodnie z §2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22.10.2015 r. ( Dz.U. poz.1800 ze zm.) .